Να παλέψουμε το έγκλημα
Αν έπρεπε να περιορίσουμε τον υψηλό δείκτη εγκληματικότητας σε μια περιοχή, ο καλύτερος τρόπος θα ήταν να ζητήσουμε τη βοήθεια του Μότσαρτ! Πολυάριθμες επιχειρήσεις και δημοτικά συμβούλια έχουν πλέον αρχίσει να παίζουν κλασική μουσική σε δρόμους και περιοχές με μεγάλη εγκληματικότητα στην προσπάθειά τους να αποθαρρύνουν την κακόβουλη δραστηριότητα. Η ιδέα που κρύβεται από πίσω είναι απλή: σε μέρος όπου ακούγεται «ενοχλητική» μουσική κανείς δεν θέλει να βρίσκεται τριγύρω! Υπάρχουν βεβαίως και επιστημονικά δεδομένα που στηρίζουν το αποτρεπτικό ηχητικό μέτρο: όταν ακούμε μουσική που δεν μας αρέσει, η παραγωγή ντοπαμίνης περιστέλλεται, κάνοντας κακή τη διάθεσή μας ή αντιθέτως βάζοντάς μας σε μια τελείως χαλαρή κατάσταση. Όπως κι αν έχει, το μέτρο φαίνεται να δουλεύει: το Λονδίνο ξεκίνησε να παίζει κλασική μουσική στους σταθμούς του μετρό το 2003 και έναν χρόνο αργότερα οι κλοπές και οι πράξεις βανδαλισμού μειώθηκαν κατά 1/3!
Να τον μετατρέψουμε σε λέιζερ
Το λέιζερ δουλεύει εκπέμποντας φως σε ένα πολύ στενό μήκος κύματος. Αυτός είναι πράγματι ένας αποδοτικός τρόπος για να μεταφερθεί η ενέργεια και καθώς το φως ταξιδεύει στο κενό, μπορεί να χρησιμοποιηθεί παντού. Γι’ αυτό άλλωστε και τα λέιζερ έχουν κατασκευαστεί αποκλειστικά από κύματα φωτός, αφού τα ηχητικά κύματα απαιτούν ένα μέσο για να μεταφερθούν. Το 2010 ωστόσο, ομάδα επιστημόνων από την Ιαπωνία κατασκεύασε λέιζερ που δουλεύει με ηχητικά κύματα, εκπέμποντας στα 170 kHz, κάπου 8 φορές περισσότερο από την υψηλότερη ακουστική συχνότητα που προσλαμβάνει το ανθρώπινο αυτί. Κι ενώ δεν είναι τόσο φαντασμαγορικό όσο το οπτικό αντίστοιχό του, η νέα αυτή εφαρμογή του λέιζερ έχει ήδη βρει τον δρόμο της στα πεδία της ιατρικής και της μικροϋπολογιστικής…
Να θεραπεύσουμε ένα τραύμα
Ας υποθέσουμε ότι έχουμε ένα ανοιχτό τραύμα που χρειάζεται καυτηριασμό. Τι κάνουμε; Απλό, το «πυροβολούμε» με μια υψηλής έντασης ριπή από υπερήχους! Το λένε HIFU Transducer (High-Intensity Focused Ultrasound) και πρόκειται για μια συσκευή που μπορεί να εστιάζει την ακουστική ενέργεια σε τέτοιο βαθμό που να προκαλεί θερμότητα, με τη χρήση του να μοιάζει με τον τρόπο που χρησιμοποιούμε τον μεγεθυντικό φακό για να συγκεντρώσουμε την ηλιακή ακτινοβολία σε συγκεκριμένο σημείο. Το ίδιο ακριβώς μπορούν να κάνουν και οι υπέρηχοι, με τη δράση τους να βρίσκει ήδη εφαρμογή στην ιατρική και ιδιαίτερα τη χειρουργική. Όταν μιλάμε για μη παρεμβατική χειρουργική, η χρήση των υπερήχων είναι η τελευταία λέξη της μόδας στον χώρο…
Να πάμε πίσω στον χρόνο
Μια από τις πλέον ενδιαφέρουσες χρήσεις του ήχου στην ιστορική έρευνα είναι μέσω της μεταφοράς του στην αρχαιολογία. Και εξηγούμαστε: κάθε δωμάτιο διαθέτει μια μοναδική «ατμόσφαιρα», μια ιδιαίτερη ακουστική συνθήκη δηλαδή που επηρεάζεται από το μέγεθος του χώρου και τη διακόσμησή του, κάνοντας τη συγκεκριμένη αυτή αντήχηση μοναδική για το δωμάτιο. Η ιδέα λοιπόν που κρύβεται από πίσω είναι ότι ένα αρχαιολογικό μνημείο θα έχει κι αυτό μια ιδιαίτερη «ατμόσφαιρα», την οποία μπορούμε να ανιχνεύσουμε για να καθορίσουμε επακριβώς τη χρήση και τις διαστάσεις του! Αρχαιολόγοι του Πανεπιστημίου του Σάλφορντ χρησιμοποίησαν ήδη τη μέθοδο αυτή στο μνημείο του Στόουνχεντζ, μετρώντας τον χρόνο αντήχησης και άλλες ηχητικές συνιστώσες, στην προσπάθειά τους να κατανοήσουν τη σπουδαιότητά του στο παρελθόν…
Να πλοηγηθούμε με τη βοήθειά του (αν ήμασταν πουλιά)
Ξέρουμε ήδη ότι μπόλικα ζώα, όπως οι νυχτερίδες, πλοηγούνται στον χώρο με τη βοήθεια των υπερήχων, παρέμενε ωστόσο άγνωστο μέχρι σχετικά πρόσφατα το πώς ακριβώς μπορούν να ταξιδεύουν τα μεταναστευτικά πουλιά σε τόσο τεράστιες αποστάσεις και να βρίσκουν κατόπιν τον δρόμο του γυρισμού. Ήταν το 1997 λοιπόν όταν 60.000 πουλιά που κινούνταν από τη Γαλλία προς την Αγγλία έχασαν τον δρόμο τους όταν διασταυρώθηκαν με τζετ αεροσκάφος. Βρέθηκε λοιπόν ότι ο χαμηλού επιπέδου ήχος που παρήγαγε το τζετ (και δεν είναι αντιληπτός από τον άνθρωπο) μπλόκαρε τις «πυξίδες» των πουλιών, θεωρία που σκέφτηκε να ελέγξει ο γεωφυσικός Jonathan Hagstrum. Αναλύοντας μια σειρά δεδομένων, ο επιστήμονας κατέληξε ότι τα πουλιά φτιάχνουν «ηχητικούς χάρτες» στη διαδρομή τους, με την ανθρώπινη παρέμβαση να μπορεί να αλλάξει κατά λάθος την πορεία του πουλιού…
