Μπέργκεν: Η καλλονή του βορρά

Αν ο σύγχρονος πολιτισμός έχει στόχο την πρόοδο και την ποιότητα ζωής, σίγουρα τότε το Μπέργκεν είναι το ιδανικό δημιούργημά του. Η παγωμένη Νορβηγία μπορεί να καυχηθεί δίκαια για μία από τις ομορφότερες πόλεις της Ευρώπης. Κι ας βρέχει 265 μέρες το χρόνο

ΚΕΙΜΕΝΟ: ΘΑΛΕΙΑ ΑΡΓΕΙΤΗ,
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΩΣΤΑΡΑΣ

Υπήρξε κατά τον 13ο και τον 14ο αιώνα πρωτεύουσα της Νορβηγίας. Για έξι αιώνες γνώρισε ακμή, ενώ τον 17ο αιώνα ήταν η μεγαλύτερη πόλη της Σκανδιναβίας με πληθυσμό 15.000. Χτισμένη σε χερσόνησο και ούσα λιμάνι, εξελίχθηκε σε σημαντικότατο κέντρο τoυ παντοδύναμου Χανσεατικού Συνδέσμου, του μεσαιωνικού συνεταιρισμού γερμανικής προέλευσης, που όριζε το εμπόριο της Βόρειας Ευρώπης και της Βαλτικής δημιουργώντας μία από τις μεγαλύτερες εμπορικές αυτοκρατορίες της παγκόσμιας ιστορίας με στρατιωτική δύναμη. Σήμερα το Μπέργκεν παραμένει μια ανθηρή πόλη, που συνδυάζει το πανέμορφο φυσικό περιβάλλον με την αρχιτεκτονική χάρη του παρελθόντος, αλλά και τις ανέσεις που υπόσχονται ποιοτική ζωή. Με μια υγιή οικονομία που βασίζεται παραδοσιακά στην αλιεία, στη γεωργία, στη ναυπηγική, στη βιομηχανία, παράλληλα με το εμπόριο και φυσικά με τον τουρισμό, η πόλη διαθέτει τα μέσα για να δημιουργήσει ό,τι χρειάζεται ο σύγχρονος πολίτης. Ενα δίκαιο κράτος πρόνοιας, πάνω από 1.000 πάρκα, αθλητικά κέντρα, διακρίσεις στον τομέα διοργανώσεων συνεδρίων, περιβαλλοντική δράση κι ένα άριστο πανεπιστήμιο χαρακτηρίζουν την Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Νορβηγίας (όπως θεωρείται το Μπέργκεν). Οι χιλιάδες φοιτητές που ζουν στην πόλη πλημμυρίζουν τα νεανικά στέκια και παράλληλα δίνουν δυναμικό «παρών» στα μουσεία, στα θέατρα, στις συναυλίες της φιλαρμονικής και της ζωντανής ροκ σκηνής. Θα ήταν παράλειψη να μην αναφερθούν οι προσωπικότητες του πολιτισμού της χώρας, όπως ο συνθέτης κλασικής μουσικής Εντβαρτ Γκριγκ και βέβαια, ο σπουδαίος θεατρικός συγγραφέας και διευθυντής του θεάτρου του Μπέργκεν, Ερρίκος Ιψεν.

Η πρώτη εντύπωση που δίνει το Μπέργκεν είναι ότι βγήκε από κάποιο παιδικό βιβλίο. Πέρα από τα υψηλά στάνταρντ της διαβίωσης, δεν έχει χάσει τίποτα από την ειδυλλιακή ατμόσφαιρα ενός σκανδιναβικού χωριού. Χτισμένο σε μια χερσόνησο που μπαίνει μέσα στη Βόρεια Θάλασσα, στη σκιά καταπράσινων βουνών απλώνει τα γραφικά σπίτια του με τις κόκκινες κεραμοσκεπές από την αποβάθρα Μπρίγκεν μέχρι εκεί όπου οι δρόμοι ξεκινούν για τα φιορδ. Οσοι φτάνουν εδώ με ένα από τα τόσα κρουαζιερόπλοια που ταξιδεύουν στις νορβηγικές ακτές αντικρίζουν βουνοπλαγιές στολισμένες με κτίσματα όμοια με κουκλόσπιτα. Στο λιμάνι Βόγκεν, την αλλοτινή βάση ενός από τα παραρτήματα του διάσημου Χανσεατικού Συνδέσμου, παραταγμένα τα αγκυροβολημένα ιστιοφόρα που τώρα παίρνουν τη θέση των ξύλινων σκαριών των τρομερών Βίκινγκς. Η παγωμένη αύρα της θάλασσας τυλίγει και το γειτονικό Τόργκετ, όπου στήνεται η ζωντανή ψαραγορά της πόλης. Μπακαλιάροι, γαρίδες, ρέγγες, σολομοί αλλά και φάλαινες αραδιάζονται στους πάγκους για να γίνουν η πρώτη ύλη της νορβηγικής κουζίνας που βασίζεται στα θαλασσινά. Η γειτονιά του Μπρίγκεν που έχει ανακηρυχθεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO, φέρει τη σφραγίδα της ιστορίας του τόπου.

Τεράστιες κατασκευές, άλλες πέτρινες με ρίζες στη Λίθινη Εποχή, άλλες με σανίδες της περιόδου των Βίκινγκς, γοτθικός και αγγλονορμανδικός ρυθμός συνδυάζονται φτιάχνοντας αυτό το γοητευτικότατο κομμάτι του Μπέργκεν. Μπαίνοντας στο ξύλινο κτίριο του Χανσεατικού Μουσείου, θα μπούμε συγχρόνως στο αυστηρό περιβάλλον όπου ζούσαν οι ισχυροί έμποροι του Συνδέσμου, ενώ με το ίδιο εισιτήριο θα ξεναγηθούμε και στο γειτονικό Σχέτστουενε, στις αίθουσες όπου συνεδρίαζε ο Σύνδεσμος. Βγαίνοντας από εκεί, μας περιμένουν στην απέναντι πλευρά του δρόμου, το Μουσείο του Μπρίγκεν, χτισμένο πάνω σε παλαιότερη κατασκευή 800 ετών, αλλά και η πέτρινη εκκλησία Μαριακίρχεν. Η τελευταία είναι το παλιότερο κτίσμα της πόλης. Χτισμένη τον 12ο αιώνα ξεχωρίζει με τη στιβαρή είσοδό της, τους Δίδυμους Πύργους, αλλά και τον εσωτερικό διάκοσμο που περιλαμβάνει και ένα περίτεχνο μπαρόκ τέμπλο του 15ου αιώνα. Πριν φύγουμε από το Μπρίγκεν, επιβάλλεται να προχωρήσουμε μέχρι το μεγαλόπρεπο φρούριο Μπέργκενχους. Ενα στιβαρό κτίσμα του 1560 που φτιάχτηκε για να φιλοξενεί τον βασιλιά αλλά και για να φρουρεί την πόλη. Ανεβαίνοντας τη στριφογυριστή σκάλα του πύργου που προϋπήρχε εδώ από το 1273, ατενίζουμε την πανοραμική θέα της πόλης.

Σε ένα περιβάλλον με τόσο υψηλό πολιτιστικό επίπεδο, όπως το Μπέργκεν, είναι φυσικό το ενδιαφέρον των επισκεπτών να τραβούν τα μουσεία. Εκτός του μεσαιωνικού τμήματος ξεχωρίζει το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας με εκθέματα από το ζωικό βασίλειο του Βορρά, ενώ μια καλή ματιά στη ναυτική πορεία της Νορβηγίας, όπου συμπεριλαμβάνονται και μικρογραφίες των πλοίων των Βίκινγκς, μας δίνει το Ναυτικό Μουσείο. Οπλα των τελευταίων, μεσαιωνικά εκθέματα και είδη λαϊκής τέχνης φιλοξενεί το Λαογραφικό Μουσείο. Οι φιλότεχνοι δεν θα πρέπει να χάσουν το Μουσείο Τέχνης, μιας και εκθέτει έργα φημισμένων Νορβηγών καλλιτεχνών, όπως ο Εντβαρτ Μυνχ, αλλά και ξένων, όπως οι Πάμπλο Πικάσο και Πάουλ Κλέε.

Μια όμορφη βόλτα στο άκρο της χερσονήσου Νόρντνες θα μας φέρει στο πάρκο όπου οι Νορβηγοί κάνουν μια βουτιά στην υπαίθρια θερμαινόμενη πισίνα και ενίοτε λιάζονται, όταν δεν βρέχει – σπάνια, δηλαδή, αφού 265 μέρες του χρόνου πέφτει τουλάχιστον ψιλόβροχο. Κάτω από το πάρκο μπορούμε να επισκεφτούμε το Ακουάριουμ για να δούμε πιγκουίνους να βουτούν στην εξωτερική δεξαμενή, αλλά και πολλά είδη της Βαλτικής να κολυμπούν στους διαμορφωμένους χώρους του κεντρικού κτιρίου. Τέλος, μία ακόμα ενδιαφέρουσα ιστορία με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες για την επιδημία του 19ου αιώνα έχει να μας διηγηθεί το ιδιαίτερο Μουσείο Λέπρας που στεγάζεται στο νοσοκομείο που φιλοξενούσε τους ασθενείς για πάνω από 5 αιώνες. Η Σπιναλόγκα της Νορβηγίας, δηλαδή…

Οταν κοιτάς από ψηλά

Το περπάτημα μέσα στην πόλη απολαυστικό, αλλά και η βόλτα με τελεφερίκ από πάνω της απολαυστικότερη. Θα το πάρουμε για να φτάσουμε στην κορυφή του βουνού Φλόυεν, στα 320 μέτρα, έχοντας την ευκαιρία να θαυμάσουμε την κουκλίστικη εικόνα του Μπέργκεν με τις τριγωνικές στέγες να φτάνουν μέχρι εκεί όπου αρχίζει η σκούρα θάλασσα με τα ιστιοφόρα. Οι πεζοπόροι θα λατρέψουν τα πολύ καλά μονοπάτια που ξεκινούν από το σταθμό του τελεφερίκ και μπαίνουν στα δάση πάνω από τον οικισμό ή ακόμα μπορούν απλώς να επιστρέψουν με τα πόδια ακολουθώντας το μονοπάτι που ενώνει το Μπέργκεν με την κορυφή του βουνού. Μία ακόμα άποψη της πόλης αλλά και των φιόρδ που κόβουν τα καταπράσινα βουνά, μας περιμένει αν πάρουμε το εναέριο τελεφερίκ Ουλρικσμπάνεν. Οι μουσικόφιλοι δεν θα χάσουν το σπίτι του μουσικοσυνθέτη Εντβαρτ Γκριγκ στο Τρόλντχοουγκεν, που εκτός από το ενδιαφέρον που προκαλεί ως κατοικία μιας σημαντικής προσωπικότητας, έχει ξέχωρη γοητεία, μιας και βρίσκεται δίπλα σε λίμνη.

Αν και το Μπέργκεν είναι από μόνο του ένας τεράστιος σκανδιναβικός πόλος, αποτελεί παράλληλα και την αφετηρία για εξόρμηση στη εκθαμβωτική νορβηγική Φύση και στο θαύμα της που λέγεται φιόρδ. Οι δρόμοι από την πόλη μπαίνουν σε πυκνά δροσερά δάση, περνούν από τρεχούμενα νερά, συναντούν ποταμούς, λίμνες, κοιλάδες, σταματούν σε γραφικά χωριά, για να καταλήξουν σε αιώνια χιονισμένες βουνοκορφές. Από κάτω τους, ξεκινούν οι παγετικής προέλευσης σχηματισμοί των φιόρδ. Σχηματισμοί που δημιουργήθηκαν όταν διαβρώθηκαν οι κοιλάδες ποταμών καθώς έλιωναν οι παγετώνες. Η διαδρομή προς το μακρύτερο φιόρδ της Νορβηγίας, το Σόγκνεφιορντεν, θα μας προσφέρει ίσως τις πολυτιμότερες στιγμές του ταξιδιού μας στη Νορβηγία. Θα ταξιδέψουμε με το παγκοσμίως γνωστό τρένο Μπέργκενσμπανεν. Πρόκειται για τη γραμμή που ενώνει το Οσλο με το Μπέργκεν κάνοντας μία από τις πιο γραφικές διαδρομές με τρένο στον κόσμο. Εκείνοι που αγαπούν το σκι, το ράφτινγκ, το κανό, την καταρρίχηση σε καταρράκτες σταματούν στη μικρή παραλίμνια πόλη Βος, γνωστή για τα αθλητικά της κέντρα αλλά και για το ετήσιο Φεστιβάλ Προβάτου τον Οκτώβριο, όταν καταναλώνονται εκατοντάδες κεφάλια προβάτου! Το μακρύτερο φιόρδ της Νορβηγίας κόβει τη γη για 204 χιλιόμετρα και τα βαθιά νερά του (1.308 μέτρα) απλώνονται κάτω από πέτρινους σχηματισμούς ύψους 1.000 μέτρων. Τα απάτητα αυτά φυσικά τείχη δίνουν τη θέση τους σε ήσυχες παράκτιες κοιλάδες απ’ όπου ξεφυτρώνουν χωριά, παραμυθένια αγροκτήματα, ξύλινες καλύβες και κήποι φορτωμένοι με οπωροφόρα δέντρα.

Εικόνες που δεν περιγράφονται εύκολα με λέξεις, αλλά σίγουρα ολοκληρώνουν με τον καλύτερο τρόπο το ταξίδι μας στη Σκανδιναβική Χερσόνησο.